Kapitan Józef Tkaczyk

kpt. Józef Tkaczyk z żoną – Zofią Gode.

Urodził się w dniu 14 lutego 1894 w miejscowości Tarnogóra (powiat Nisko) jako syn Franciszka i Marianny Jakubowskiej. Jego rodzeństwem byli: Błażej (ur. 1892, zm. 1893), Wojciech (ur. 1896), Jan (ur. 1898), Katarzyna (ur. i zm. 1899), Wiktoria (ur. 1900), Stefan (ur. 1902, zaginął podczas wojny polsko-bolszewickiej), Michał (ur. 1905) i Bronisław Ludwik (ur. 1910, zm. 1939 – por. pilot, zginął w wypadku lotniczym w Ułężu k. Dęblina).

Ukończył szkołę powszechną w Tarnogórze i cztery klasy gimnazjum w Dębicy, po czym wstąpił do seminarium nauczycielskiego w Rudniku nad Sanem. Egzamin maturalny złożył 13 maja 1913. Od września 1911 działał w Drużynach Bartoszowych na terenie Galicji. W okresie od maja 1913 do końca czerwca 1914 pracował w szkole ludowej w Gliniance koło Niska. 28 sierpnia 1914 został powołany do armii austro-węgierskiej – w stopniu szeregowego służył w batalionach zapasowych 20. i 90. c. i k. pułków piechoty. Od 1 lutego do 3 kwietnia 1915 odbył kurs oficerów rezerwy i 1 maja 1915 mianowano go kadetem. Do 6 sierpnia 1916 dowodził plutonem na froncie. Awansowany do rangi chorążego 1 lutego 1916. W dniu 6 sierpnia 1916 dostał się do rosyjskiej niewoli, z której zwolniono go 10 listopada 1918.

W dniu 28 listopada 1918 wstąpił ochotniczo do 9 pułku piechoty walczącego na froncie ukraińskim (wkrótce jednostka ta została przemianowana na 14 pułk piechoty). W okresie od 16 do 30 czerwca 1919 przebywał w Warszawie na kursie gazowym. Od połowy sierpnia 1919 leczył się na tyfus, a po wyleczeniu został skierowany do Batalionu Zapasowego 14 pp na stanowisko dowódcy plutonu i referenta oświatowego baonu. Od 4 lutego 1920 przydzielony do Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Łódź na stanowisko zastępcy kierownika Wydziału Oświatowego. W międzyczasie mianowany podporucznikiem. Dekretem Naczelnego Wodza z 30 marca 1920 został warunkowo mianowany z dniem 1 grudnia 1919 na stopień porucznika (do czasu ukończenia prac przez Komisję Weryfikacyjną). Od 1 grudnia 1920 służył w Oddziale III Sztabu Generalnego. W okresie od 8 lutego do 15 marca 1921 na kursie pedagogicznym zorganizowanym przez Ministerstwo Spraw Wojskowych przy Uniwersytecie Warszawskim. Na dzień 1 czerwca 1921 pozostawał etatowym porucznikiem 14 pułku piechoty pełniącym służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego Łódź. W okresie od 13 września 1921 do 29 czerwca 1922 przebywał na I rocznym Oficerskim Kursie Wychowania Fizycznego w poznańskiej Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów. W międzyczasie, jako nadetatowy oficer 14 pp, został przeniesiony do Korpusu Kadetów Nr 2 w Modlinie, w którym do 15 lipca 1926 zajmował stanowiska instruktora wychowania fizycznego (w Oddziale Szkolnym) i oficera wychowawczego.

W dniu 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od dnia 1 czerwca 1919 i 421. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Rok później była to już 378. lokatą. Awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem od 15 sierpnia 1924 i 91. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 25 sierpnia 1926 ogłoszono przydzielenie kpt. Józefa Tkaczyka z Korpusu Kadetów Nr 2 do 14 pułku piechoty, którego nadetatowym oficerem wówczas pozostawał.

W dniu 26 września 1927 wszedł w skład nowo powołanego Miejskiego Komitetu PW i WF we Włocławku, jako kierownik ośrodka wychowania fizycznego. Z dniem 26 września 1927 został przydzielony na 10-ty normalny 3-miesięczny kurs do Centralnej Szkoły Strzelniczej w Toruniu. W roku 1928 zajmował 90. lokatę w swoim starszeństwie wśród kapitanów korpusu piechoty. W tym samym roku objął dowodzenie nad 2. kompanią ckm 14 pułku piechoty, które sprawował do 12 kwietnia 1930. Następnie otrzymał przydział na stanowisko oficera materiałowego pułku. W roku 1930 zajmował 779. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty (była to zarazem 76 lokata w swoim starszeństwie), a rok później 64. lokatę w swoim starszeństwie. Na dzień 1 lipca 1933 zajmował 547. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty, a w dniu 5 czerwca 1935 była to 51. lokata w starszeństwie (468. lokata łączna).

Przed listopadem 1934 objął funkcję komendanta obwodowego Związku Strzeleckiego, a z dniem 18 kwietnia 1935 wyznaczono go na stanowisko obwodowego komendanta Przysposobienia Wojskowego przy 14 pułku piechoty (14 Obwód Przysposobienia Wojskowego) którą to funkcję sprawował aż do ogłoszenia mobilizacji w sierpniu 1939. Z dniem 31 lipca 1937 został przeniesiony do korpusu oficerów administracji. Członek Kapituły Pierścienia Pamiątkowego Korpusu Oficerskiego 14 Pułku Piechoty na lata 1938-1940. Na dzień 23 marca 1939 zajmował 38. lokatę wśród kapitanów korpusu oficerów administracji w swoim starszeństwie (z 15 sierpnia 1924). W sierpniu 1939 przebywał nad morzem jako komendant obozów letnich PW i WF organizowanych przez Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VIII.

W dniu 6 września 1939 wymaszerował z Włocławka do Warszawy jako zastępca dowódcy Ośrodka Zbierania Nadwyżek 14 pp (dowódcą był mjr Ludwik Wlazełko). OZN 14 pp podzielono na dwa bataliony – dowódcą jednego z nich został kpt. Antoni Bogucki, a drugim dowodził kpt. Józef Tkaczyk. Ośrodek Zbierania Nadwyżek 14 pp dotarł do stolicy i wziął udział w jej obronie. Józef Tkaczyk objął w późniejszym okresie dowództwo nad OZN 14 pp.

W niemieckiej niewoli od 29 września 1939. Odnotowany jako jeniec oflagu X A Itzehoe (do stycznia 1940), stalagu X B Sanbostel (do maja 1941) oraz oflagów XII A Hadamar, X B Nienburg i VII A Murnau (od 1 czerwca 1943 do 9 kwietnia 1945). Jego numer jeniecki to 52823. Po oswobodzeniu, od 29 kwietnia 1945 do 25 kwietnia 1947, leczony w niemieckich szpitalach na płuca i ogólne wycieńczenie organizmu. 29 kwietnia 1947 powrócił do Polski transportem sanitarnym ze szpitala w Moosburgu nad Izarą w Bawarii.

Zamieszkał w rodzinnych stronach – u brata w Tarnogórze, potem wyjechał do Włocławka. Początkowo zatrudniony na stanowisku dyrektora Centrali Chemicznej, skąd został szybko zwolniony jako sanacyjny oficer. Następnie pracował przy skupie buraków. Z powodu złych warunków pracy zachorował i powrócił do Tarnogóry. Zmarł 15 lipca 1952 i spoczywa na cmentarzu parafialnym w Kopkach.

Żoną Józefa Tkaczyka była Zofia Goede zmarła na tyfus w marcu 1945 w Lubrańcu. Ich małżeństwo było bezdzietne.

Kapitan Józef Tkaczyk odznaczony był:

Srebrnym Krzyżem Zasługi (1939)

– Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928)

– Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 (1928)

– Odznaką Instruktorską PW (1936)

Autor: Rafał Michalak

Możliwość komentowania została wyłączona.